Akulturacja: od „przedsionka” do „salonu”

Autor

  • Magda Wieteska Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Wrocławski Ul. Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska

DOI:

https://doi.org/10.15503/onis2018.139.149

Słowa kluczowe:

szok kulturowy, migranci, komunikacja międzykulturowa, kod kulturowy, różnice kulturowe

Abstrakt

Cel badań. Coraz więcej osób wyjeżdża czasowo lub na stałe do krajów o odmiennej kulturze niż ta, w której dotychczas żyli, mieszkali. Zderzenie z odmiennością oraz nieznajomość kodów kulturowych często powodują szok kulturowy, zwany również stresem akulturacyjnym. Celem przeprowadzonych badań było sprawdzenie, jak migranci zachowują się w sytuacji zderzenia z obcą kulturą oraz czy doświadczają szoku kulturowego i w jaki sposób on przebiega.

 

Metodologia. Próba badawcza objęła dwie osoby. Dobór próby był celowy pod względem płci osób badanych oraz rodzaju i czasu trwania migracji. Zależało mi na tym, aby osoby badane były odmiennej płci, ze względu na różnice między płciami (duże w zakresie motoryki, agresji i seksu, umiarkowane – komunikacji, funkcjonowania społecznego oraz skłonności do lęku i depresji). Uznałam również, iż zasadne jest zbadanie, czy szok kulturowy przebiega tak samo u osoby, która wyjechała czasowo do kraju o odmiennej kulturze, jak u osoby, która na zawsze opuściła rodzinny kraj. Skupiłam się także na sprawdzeniu, czy i jakie strategie radzenia sobie z nieznajomością kodów kulturowych zastosowali narratorzy.

Badania przeprowadziłam w paradygmacie interpretatywnym, metodą studium przypadków, techniką zbierania danych był wywiad narracyjny.

 

Wyniki. Na podstawie badań własnych przedstawiłam fazy szoku kulturowego doświadczonego przez migrantów i ich analogie architektoniczne, „dzięki którym można wyodrębnić pewne stopnie międzykulturowego komunikowania i zachodzącego poprzez nie porozumienia” Golka (2016). Wyniki badań potwierdziły, że migranci o pozytywnym nastawieniu  łatwiej przechodzą akulturację. W przystosowaniu do nowej kultury lepiej radzą sobie także osoby psychiczne przygotowanie do sytuacji trudniejszej, niż wystąpiła w rzeczywistości, co zmniejsza ich lęk i podnosi samopoczucie.

 

Wnioski. W adaptacji do nowej kultury pomocne są znajomość kodów kulturowych oraz stosowanie strategii asymilacyjnych. Znacząca wydaje się także rola eksperta od adaptacji, czyli doradcy/coacha międzykulturowego, który może pomóc migrantom w zrozumieniu odczuć i zachowań towarzyszącym im w początkowym procesie akulturacji oraz wskazać drogę do ich szybszego pokonania.

 

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Biogram autora

Magda Wieteska - Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Wrocławski Ul. Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska

Magister pedagogiki i andragogiki, doktorantka Uniwersytetu Wrocławskiego. Ukończyła pedagogikę na Uniwersytecie Wrocławskim, specjalność: edukacja dorosłych i marketing społeczny; coaching i doradztwo zawodowe. Jest dziennikarką, pisarką, instruktorką warsztatów literacko-dziennikarskich. Zainteresowania naukowe: edukacja dorosłych, gerontologia, silver marketing, podejście (auto)biograficzne w edukacji dorosłych. 

 

Bibliografia

Boćwińska-Kiluk, B. (2014). Uwarunkowania komunikacji międzykulturowej. W: J. Nikitorowicz, J. Muszyńska i B. Boćwińska-Kiluk (red.), Od wielokulturowość i miejsca do międzykulturowości relacji społecznych (ss. 133-144).Warszawa: Wyd. Akademickie Żak.

Cieślikowska, D. (2006). Problemy integracji osób odmiennych kulturowo. W: E. Kownacka, M. Piegat-Kaczmarczyk, Z. Rejmer-Ronowicz i B. Smoter (red.), Podejście wielokulturowe w doradztwie zawodowym(ss. 65-90). Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.

Gajda, J. (2003). Antropologia kulturowa, cz.1. Toruń: Wyd. Adam Marszałek.

Garcea, E. A. A. (2007). Kultura jako punkt wyjścia dla doradztwa i poradnictwa – podstawowe pojęcia i perspektywy. W: M. Launikari, S. Puukari (red.), Poradnictwo i doradztwo multikulturowe. Podstawy teoretyczne i najlepsze praktyki w Europie (s. 55-73). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy.

Golka, M. (2016). Komunikowanie międzykulturowe. Przypomnienie głównych tez. Multicultural Studies, 1,41-53.

Grzymała-Moszczyńska, J., Barzykowski, K. (2010), Szok kulturowy – oczekiwany a przeżywany. Ogrody Nauk i Sztuk, 1, 51-73.

Herder, J. G. (1962). Myśli o filozofii dziejów. Tom I. Warszawa: PWN.

Linton, R. (2007). Rola kultury w kształtowaniu osobowości. W: E. Nowicka, M. Głowacka-Grajper (red.), Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii (ss. 405-427). Warszawa: PWN.

Kownacka, E. (2006). Od szoku do adaptacji: psychologiczne konsekwencje wyjazdu za granicę. W: E. Kownacka, M. Piegat-Kaczmarczyk, Z. Rejmer-Ronowicz i B. Smoter (red.), Podejście wielokulturowe w doradztwie zawodowym (ss. 39-63). Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.

Mróz, L., Mirga, A. (1994).Cyganie – odmienność i nietolerancja. Warszawa: PWN.

Piegat-Kaczmarczyk, M. (2006). Nowy klient w doradztwie zawodowym. W: E. Kownacka,M. Piegat-Kaczmarczyk, Z. Rejmer-Ronowicz i B. Smoter (red.), Podejście wielokulturowew doradztwie zawodowym (ss. 7-31). Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.

Sozański, T. (1995). Co to jest nauka? W: J. Goćkowski, S. Marmuszewski (red.), Nauka. Tożsamość i tradycja(ss. 23-50). Kraków: Universitas.

Szerląg, A. (2014). Kulturowy potencjał wychowania w rodzinie na styku kultur – orientacje rodziców i dzieci. Wychowanie w Rodzinie, t. IX, 23-40.

Sztompka, P. (2002). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Znak.

Urbańska, K. (2008). Czy coach jest doradcą? Czy doradca może być coachem? W: E. Siarkiewicz, B. Wojtasik (red.),Być doradcą! Doświadczenia i refleksje (ss. 71-78). Wrocław: Wyd. Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

Pobrania

Opublikowane

2018-07-23

Jak cytować

[1]
Wieteska, M. 2018. Akulturacja: od „przedsionka” do „salonu”. Ogrody Nauk i Sztuk. 8, (lip. 2018), 139–149. DOI:https://doi.org/10.15503/onis2018.139.149.

Numer

Dział

TRANSGRESJA