Akulturacja: od „przedsionka” do „salonu”

Abstrakt

Cel badań. Coraz więcej osób wyjeżdża czasowo lub na stałe do krajów o odmiennej kulturze niż ta, w której dotychczas żyli, mieszkali. Zderzenie z odmiennością oraz nieznajomość kodów kulturowych często powodują szok kulturowy, zwany również stresem akulturacyjnym. Celem przeprowadzonych badań było sprawdzenie, jak migranci zachowują się w sytuacji zderzenia z obcą kulturą oraz czy doświadczają szoku kulturowego i w jaki sposób on przebiega.

Metodologia. Próba badawcza objęła dwie osoby. Dobór próby był celowy pod względem płci osób badanych oraz rodzaju i czasu trwania migracji. Zależało mi na tym, aby osoby badane były odmiennej płci, ze względu na różnice między płciami (duże w zakresie motoryki, agresji i seksu, umiarkowane – komunikacji, funkcjonowania społecznego oraz skłonności do lęku i depresji). Uznałam również, iż zasadne jest zbadanie, czy szok kulturowy przebiega tak samo u osoby, która wyjechała czasowo do kraju o odmiennej kulturze, jak u osoby, która na zawsze opuściła rodzinny kraj. Skupiłam się także na sprawdzeniu, czy i jakie strategie radzenia sobie z nieznajomością kodów kulturowych zastosowali narratorzy.

Badania przeprowadziłam w paradygmacie interpretatywnym, metodą studium przypadków, techniką zbierania danych był wywiad narracyjny.

Wyniki. Na podstawie badań własnych przedstawiłam fazy szoku kulturowego doświadczonego przez migrantów i ich analogie architektoniczne, „dzięki którym można wyodrębnić pewne stopnie międzykulturowego komunikowania i zachodzącego poprzez nie porozumienia” Golka (2016). Wyniki badań potwierdziły, że migranci o pozytywnym nastawieniu  łatwiej przechodzą akulturację. W przystosowaniu do nowej kultury lepiej radzą sobie także osoby psychiczne przygotowanie do sytuacji trudniejszej, niż wystąpiła w rzeczywistości, co zmniejsza ich lęk i podnosi samopoczucie.

Wnioski. W adaptacji do nowej kultury pomocne są znajomość kodów kulturowych oraz stosowanie strategii asymilacyjnych. Znacząca wydaje się także rola eksperta od adaptacji, czyli doradcy/coacha międzykulturowego, który może pomóc migrantom w zrozumieniu odczuć i zachowań towarzyszącym im w początkowym procesie akulturacji oraz wskazać drogę do ich szybszego pokonania.