SAMOWIEDZA OSÓB ZE SPEKTRUM AUTYZMU W KONTEKŚCIE TEORII UMYSŁU

Autor

  • Mirosława Kanar Uniwersytet Zielonogórski, Al. Wojska Polskiego 71a, 65-762 Zielona Góra , Polska

DOI:

https://doi.org/10.15503/onis2018.263.267

Słowa kluczowe:

autyzm, spektrum autyzmu, samowiedza, teoria umysłu

Abstrakt

Teza. Celem niniejszego artykułu jest analiza teoretyczna wpływu zaburzenia teorii umysłu na samowiedzę u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.

Omówione koncepcje. Teoria umysłu jest zdolnością do wyjaśniania zachowań innych osób poprzez odczytywanie ich intencji, pragnień i uczuć oraz odnosi się również do umiejętności rozpoznawania własnych emocji. Zamiennie do tego pojęcia stosowany jest termin mentalizacja lub doświadczanie empatii. Nieprawidłowy proces mentalizacji u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu znajduje potwierdzenie w badaniach opartych na neuroobrazowaniu. W artykule odniesiono się do literatury przedmiotu dotyczącej dynamiki samowiedzy jednostki ujęciu poznawczym oraz posłużono się charakterystyką zaburzeń ze spektrum autyzmu zgodną z DSM IV oraz DSM V.

Wyniki i wnioski. Niniejsze opracowanie jest hipotezą wyłaniającą się w oparciu o analizę dotychczasowych badań dotyczących teorii umysłu osób z autyzmem. Koncepcja ta stanowi fundament do badań empirycznych nad samowiedzą osób z ASD.

Oryginalność/wartość poznawcza podejścia. Obecnie nie ma badań dotyczących wpływu teorii umysłu na obraz siebie osób z ASD. Autorka artykułu jest w trakcie realizacji badań odnoszących się do niniejszych rozważań.

 

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Biogram autora

Mirosława Kanar - Uniwersytet Zielonogórski, Al. Wojska Polskiego 71a, 65-762 Zielona Góra , Polska

Doktorantka III roku na kierunku Pedagogika. Absolwentka studiów magisterskich na kierunku: Pedagogika Opiekuńczo-Wychowawcza i Profilaktyka oraz studiów licencjackich na kierunku: Pedagogika – Opieka i Profilaktyka Niedostosowania Społecznego. Dodatkowo ukończyła studia podyplomowe na kierunku Oligofrenopedagogika: Rehabilitacja i edukacja osób niepełnosprawnych intelektualnie oraz Pedagogika: Edukacja Wczesnoszkolna i Przedszkolna.

Nauczycielka - terapeutka w Szkole Podstawowej dla Dzieci ze Spektrum Autyzmu „Dalej Razem”.  Posiadająca wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi, młodzieżą i osobami dorosłymi z niepełnosprawnością ruchową, intelektualną, ze spektrum autyzmu oraz w normie rozwojowej.

Autorka publikacji: "Postawy studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego wobec osób z niepełnosprawnością ruchową oraz z niepełnosprawnością intelektualną" (w druku)  oraz "Poczucie bezpieczeństwa wśród społeczeństwa w Polsce. Zmiany na przestrzeni lat 2002 - 2014".

Bibliografia

Baron-Cohen, S., Howlin, P., Hadwin, J. (2010). Jak uczyć dzieci z autyzmem czytania umysłu. Praktyczny poradnik dla nauczycieli i rodziców. Kraków: Wydawnictwo Jak.

Blakemore, S. J., Frith, U. (2008). Jak uczy się mózg? Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Block, B. L. (1999), Osobowościowe uwarunkowania problemów psychospołecznych u osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Lublin: KUL.

Dymkowski, M. (1996). Samowiedza w okowach przywdziewanych masek. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii.

Dymkowski, M. (1993). Niepewność samowiedzy jak regulator zachowania. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Frith, U. (2004). Autyzm – wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Kulas, H. (1986). Samoocena młodzieży. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Kozielecki, J. (1981). Psychologiczna teoria samowiedzy. Warszawa: Wydawnictwo PWN.

McCrae, R. R., Costa, P. T. (2005). Osobowość dorosłego człowieka. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Pielecki, A. (1994). Spostrzeganie swoich właściwości fizycznych a zaburzenia w zachowaniu dzieci niewidzących. W: M. Chodkowska (red.), Człowiek niepełnosprawny. Problemy autorealizacji i społecznego funkcjonowania (s. 14 – 19). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Pisula, E. (2015). Od badań mózgu do praktyki psychologicznej – Autyzm. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Vermeulen, P. (2013). Autism as Context Blindness. Kansas: AAPC Publishing.

Wojciszke, B. (1986), Struktura ja, wartości osobiste i zachowanie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Zaborowski, Z. (2002), Człowiek jego świat i życie. Próba integracji. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Pobrania

Opublikowane

2018-07-23

Jak cytować

[1]
Kanar, M. 2018. SAMOWIEDZA OSÓB ZE SPEKTRUM AUTYZMU W KONTEKŚCIE TEORII UMYSŁU. Ogrody Nauk i Sztuk. 8, (lip. 2018), 263–267. DOI:https://doi.org/10.15503/onis2018.263.267.

Numer

Dział

DOŚWIADCZENIE