Analiza tekstów literacko-muzycznych na studiach wyższych (?) Na przykładzie wierszy Stanisława Barańczaka
DOI:
https://doi.org/10.15503/onis2020.125.141Słowa kluczowe:
analiza filologiczna, analiza muzykologiczna, poezja, muzyka, Stanisław BarańczakAbstrakt
Cel badań: Ukazanie sposobów i możliwości wykorzystania różnego typu metod badawczych służących analizie i interpretacji tekstów poetyckich, które zawierają elementy muzyczne (odwołania, cytaty muzyczne, interteksty).
Metody badań: Analiza tekstów naukowych traktujących o utworach literacko-muzycznych. Analiza filologiczna i muzykologiczna wierszy Barańczaka. Elementy metody heurystycznej.
Wyniki badań: Można odnotować badania łączące muzykologiczne i literaturoznawcze metody analizy tekstów, lecz jest ich niewiele.
Z uwagi na występowanie tekstów pogranicznych, eksperymentalnych istnieje potrzeba kształcenia, które z gruntu byłoby interdyscyplinarne.
Wiersze Barańczaka (szczególnie te, pochodzące z tomu Podróż zimowa) powinno się badać dwutorowo: muzykologicznie i filologicznie, by móc je poddać interpretacji. Wykorzystywanie w badaniach omawianych tekstów wyłącznie jednej z metod nie daje pełnego obrazu dzieła i pozbawia je zasadniczego kontekstu.
Wnioski: Do właściwej interpretacji wierszy, które uwikłane są w muzyczne konteksty, potrzebne są analizy interdyscyplinarne, łączące metody literaturoznawcze i muzykologiczne. Niestety tego typu analiz jest niewiele.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Barańczak, S. (1998). Chirurgiczna precyzja. Elegie i piosenki z lat 1995-1997. Kraków: a5.
Barańczak, S. (1994). Podróż zimowa. Wiersze do muzyki Franza Schuberta, Poznań: a5.
Dąbrowski, S. (2002). „Muzyka w literaturze” (Próba przeglądu zagadnień). W: Hejmej, A. (red.), Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych. (ss. 145- 169). Kraków: UNIVERSITAS.
Hejmej, A. (2002). Muzyczność dzieła literackiego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Hejmej, A. (2012). Muzyka w literaturze. Perspektywy komparatystyki interdyscyplinarnej. Kraków: UNIVERSITAS.
Głowiński, M. (2002). Literackość muzyki – muzyczność literatury. W: Hejmej, A. (red.), Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych. (ss. 101-121). Kraków: UNIVERSITAS.
Golec, M. (2018). Dwa żywioły? O strategii badań i związkach muzyki z literaturą. Radzyński Rocznik Humanistyczny, 16. Pobrane z: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-cbe0b3b9-2371-4f2c-91f7-45a435e68cd0/c/dzida_2018_2.pdf
Gołąb, M. (2012). Spór o granice poznania dzieła muzycznego. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Lachman, M., Wiśniewski, J. (2012). Poszerzanie pola słyszenia. (ss. 5-7). Łódź: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 15.
Marek, T.(1952) Franciszek Schubert, Kraków: PWM.
Mianowski, J. (2000) Semantyka tonacji w niemieckich dziełach operowych XVIII-XIX wieku, Toruń, Wyd. Adam Marszałek.
Nycz, R. (1990). Intertekstualność i jej zakresy: teksty, gatunki, światy. (ss. 95-116 ). Pamiętnik Literacki: 81.
Opalski, J. (2002). O sposobach istnienia utworu muzycznego w dziele literackim. W: Hejmej, A. (red.), Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych. (ss. 171- 190). Kraków: UNIVERSITAS.
Reimann, A. (2012) Muzyczny styl odbioru – muzyczny interpretant – literacka forma muzyczna. Pobrane z: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/3780/1/09Reimann-pp.pdf
Schubert, F. (1827-1828). Franz Schubert’s Werke. Erste kritisch und durchgesehene Gesammtausgabe. Leipzig: Breitkopf & Härtel.
Tomaszewski, M. (2003). Muzyka w dialogu ze słowem. Próby, szkice, interpretacje. Kraków: Akademia Muzyczna.
Wilhelm Müller, W. Die Post. Pobrane z: https://www.zgedichte.de/gedichte/wilhelm-mueller/die-post.html
