Zainteresowanie tekstami o tematyce dystopicznej i postapokaliptycznej wśród uczniów w wieku gimnazjalnym
DOI:
https://doi.org/10.15503/onis2018.303.316Słowa kluczowe:
popkultura, postapokalipsa, dystopia, interpretacja, dydaktyka, współczesnośćAbstrakt
Cel badań Celem badania było rozpoznanie tych zainteresowań czytelniczych nastolatków, które odnoszą się do tekstów kultury o tematyce postapokaliptycznej i dystopicznej. Wychodząc od założeń dotyczących popularności tego typu fabuł (Czaja, Głażewski, Nijaszewski, Polak) poprzez odniesienia do zagadnień dotyczących kultury popularnej i kultury medialnej (Wałaszewski, Melosik, Krajewski) oraz kwestię funkcjonowania w społeczeństwie współczesnym (Giddens, Appadurai), Autorka relacjonuje i omawia uczniowskie wskazania i refleksje, zebrane podczas badania ankietowego. Poczynając od teoretycznego ujęcia fascynacji fabułami postapokaliptycznymi i dystopicznymi, teksty kultury omówione zostały pod kątem ich oddziaływania na uczniów nastoletnich, osadzenia współczesnego adolescenta w kulturze konwergencji oraz potencjału dydaktycznego zaproponowanych przez uczniów tytułów.
Metoda
Przedmiotem rozważań staną się w głównej mierze wyniki badania ankietowego, przeprowadzonego wśród 59 nastoletnich respondentów na początku roku 2017 podczas współorganizowanych przez Autorkę lekcji warsztatowych. Część pierwsza ankiety wymagała od uczniów podania tytułów znanych im utworów postapokaliptycznych i dystopicznych pochodzących kolejno z książek, filmów i gier komputerowych oraz wskazania tych cech fabularnych, które respondenci uznali za najbardziej interesujące. Część druga pozwoliła uczniom na zaprezentowanie swojego stanowiska w dwóch kwestiach: powodu, dla którego polecają rówieśnikom tego typu pozycje oraz powodu, dla którego, ich zdaniem, powinny one wybrzmieć jako kontekst podczas lekcji języka polskiego (Janus-Sitarz, Nowak).
Wyniki
Autorka, na podstawie uczniowskich odpowiedzi, uwypukla cechy odbioru tekstów kultury przez współczesnych nastolatków. Zwraca również uwagę na zagadnienia, które porusza literatura postapokaliptyczna i dystopiczna, a które stają się dla uczniów ważne i wymagające uwzględnienia również w dydaktyce przedmiotowej.
Wnioski
Obecne w tego typu literaturze połączenie uniwersalnych problemów jednostki z niebezpieczeństwem związanym z funkcjonowaniem we współczesnym świecie, pozwala na kontekstowe odniesienia, może stanowić przyczynek do dyskusji i debat w klasie, uruchamia również możliwość kształcenia u uczniów krytycznej interpretacji tekstu.
