Gra z przekładem – o japońskich tłumaczeniach Wiedźmina
DOI:
https://doi.org/10.15503/onis2018.525.533Słowa kluczowe:
Wiedźmin, Andrzej Sapkowski, grafemika, japoński, pismo ideograficzne, tłumaczenie, gra komputerowaAbstrakt
Cel badań. W 2017 roku na japoński rynek wydawniczy trafiła wznowiona i zmieniona wersja przekładu Wiedźmina z 2010 roku. Celem badania była ocena zasadności zmian sposobu tłumaczenia tytułu sagi autorstwa Andrzeja Sapkowskiego na język japoński oraz osadzenie nowych wersji, w kontekście rynkowych zmian spowodowanych pojawieniem się gry bazującej na polskiej powieści.
Metody badań. Analizę przeprowadzono na zestawie tytułów pierwszego tłumaczenia Wiedźmina, wersji wznowionej oraz jej kontynuacji. Badane ekwiwalenty zostały opisane na podstawie oceny ich charakterystyki grafemicznej (katakanizmy oraz odwzorowania ideograficzne), a następnie scharakteryzowane i skategoryzowane na podstawie definicji „neologizmu” oraz wybranego zestawu technik tłumaczeniowych (Hejwowski 2004, Newmark 1988, Salich 2015).
Wyniki badań. Obserwacja dowiodła, że zmiany w sposobie odwzorowania neologizmu stworzonego przez A. Sapkowskiego, opierały się na nawiązaniu do zyskującej popularność gry komputerowej. Ostateczny sposób realizacji tytułu stanowi jednak rozwiązanie wymykające się jasno ustalonym, przez wspomnianych teoretyków przekładu, ramom definicyjnym strategii tłumaczeniowych i wymaga opisu na gruncie japonistycznym,
z uwzględnieniem specyfiki sposobu kreacji świata w literaturze osadzonej w kręgu kulturowym pisma ideograficznego.
Wnioski. Badanie zostało oparte na bardzo wąskim wycinku tekstu, jednak jednocześnie stanowiącym wizytówkę całej serii – na tytule. Dało ono pozytywną odpowiedź na pytanie badawcze dotyczące zasadności zmiany wybranego ekwiwalentu, jednak przede wszystkim, stanowi punkt wyjścia do analizy rozwiązań tłumaczeniowych zastosowanych w przypadku innych elementów świata przedstawionego w cyklu książek o wiedźminie.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Conrad, J. L. (1991). South Slavic terms for conjurors and sorcerers. W: V. Ivir, D. Kalogjera (red.), Languages in Contact and Contrast: Essays in Contact Linguistics (ss. 83-86). Berlin: Mouton de Gruyter.
Gurina, E. (2016). Translating Anna Karenina ‒ to the Question About the Pragmatics of Translation. Journal of Education, Culture and Society, 6 (2), 307-315. DOI: 10.15503/jecs20162.307.315.
Hejwowski, K. (2004). Przekład, mity i rzeczywistość. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Huszcza, R., Ikushima, M., Majewski, J. (2003). Gramatyka japońska. Podręcznik
z ćwiczeniami. Tom I. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Japanese-English dictionary, www.jisho.org.
Kidder, L.H., Muller, S. (1991). What Is "Fair" in Japan? W: H. Steensma, R. Vermunt (red.), Social Justice in Human Relations Volume 2: Societal and Psychological Consequences of Justice and Injustice (ss. 139‒154). Nowy York: Springer Science+Business Media.
Libera, Z. (2003). Znachor w tradycjach ludowych i popularnych XIX-XX wieku. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum.
Newmark, P. (1981). Approaches to Translation. Oxford: Pergamon Press.
Newmark, P. (1988). A Textbook of Translation. Londyn – Nowy York: Prentice-Hall International.
Online Kanji Dictionary (オンライン日本語学習), www.yamasa.org
Pasek, Z., Beźnic, Sz., Olkuśnik, M. (2005). Ezoteryzm, okultyzm, satanizm w Polsce, Wrocław: Libron.
Salich, H. (2015). Techniki i strategie tłumaczenia neologizmów autorskich – polska literatura fantastyczna i fantastycznonaukowa w angielskich przekładach, autoreferat
z wyników pracy doktorskiej z 2015 roku. Pobrane z: https://depotuw.ceon.pl/handle/item/1240?show=full.
Sapkowski, A. (1994). Krew elfów. Warszawa: SuperNOWA.
Sapkowski, A. (1995). Czas pogardy. Warszawa: SuperNOWA.
Sapkowski, A. (2010). 魔法剣士ゲラルト [Wiedźmin Geralt], 東京: 早川書房.
Sapkowski, A. (2017). ウィッチャーⅠ エルフの血脈 [Wiedźmin: Krew elfów], 東京: 早川書房.
Sapkowski, A. (2017). ウィッチャーⅡ 屈辱の刻 [Wiedźmin: Czas pogardy], 東京: 早川書房.
Seeley, Ch. (1991). A History of Writing in Japan, Leiden: Brill.
Słownik języka polskiego PWN, www.sjp.pwn.pl.
Waibel, A., Soltau, H., Schultz, T., Schaaf, T., Metze, F. (2000). Multilingual Speech Recognition. W: W. Wahlster (red.), Verbmobil: Foundations of Speech-to-Speech Translation (ss. 33-45). Berlin: Springer.
www.forums.cdprojektred.com.
www.hayakawa-online.co.jp.
www.spike-chunsoft.co.jp.