Wyuczona bezradność człowieka a jego rola w organizacji
DOI:
https://doi.org/10.15503/onis2019.178.188Słowa kluczowe:
wyuczona bezradność, Ja podmiotowe, Ja przedmiotowe, deficyty, pracownikAbstrakt
Teza. „Wyuczona bezradność” stała się zjawiskiem, które w XXI wieku jest ściśle związane ze sposobem funkcjonowania pracownika we wszystkich organizacjach (tak w dużych, jak i w małych firmach), ale także z ryzykiem, z którym muszą liczyć się osoby zarządzające bądź działy zasobów ludzkich. Sam problem dotyczy także przedstawicieli wolnych zawodów i osób samozatrudnionych. Artykuł ukazuje sposób funkcjonowania jednostki wykazującej wyuczoną bezradność oraz różnego rodzaju deficyty, na które jest ona narażona.
Omówione koncepcje. Na potrzeby artykułu zostały omówione koncepcje wyuczonej bezradności (M. E. P. Seligman; L. Y. Abramson i J. Teasdale; M. Kofta i G. Sędek) oraz konstrukty Ja (Ja podmiotowe, Ja przedmiotowe, Ja idealne, Ja realne, Ja powinnościowe).
Wyniki i wnioski. „Wyuczona bezradność” jest czynnikiem, który w znaczący sposób wpływa na kondycję psychiczną człowieka. Mechanizm ten znajduje negatywne odzwierciedlenie w samoocenie człowieka, co w dużym stopniu modyfikuje jego motywację oraz chęć do działania. W rzeczywistości organizacyjnej wspomniane aspekty w sposób bezpośredni przekładają się na efektywność pracy i lojalność pracowniczą, co odbija się na jakości świadczonych usług i migracji kadry.
Oryginalność/wartość poznawcza podejścia. Połączenie tematyki z zakresu psychologii organizacji i psychologii zarządzania, która znajduje swoje odzwierciedlenie w zmieniającej się rzeczywistości pracowników firm, zarówno tych małych, jak i dużych. Ukazuje ono mechanizm funkcjonowania człowieka oraz jego szanse i zagrożenia we współczesnym świecie.