Ewolucja korporacji transnarodowych w świetle procesu globalizacji
Słowa kluczowe:
korporacje transnarodowe, KTN, ekspansja międzynarodowa globalizacja, internacjonalizacja, bezpośrednie inwestycje zagraniczne, rozwój gospodarczy, konkurencyjność międzynarodowa, ocena działalności korporacjiAbstrakt
Artykuł ma na celu przedstawienie procesu ewolucji korporacji transnarodowych, ich szerokiego wpływu na proces globalizacji oraz związanych z tym następstw. Tezą opracowania jest stwierdzenie, że korporacje stanowią zarówno siły sprawcze, jak i głównego beneficjenta procesu globalizacji.
Artykuł podzielono na trzy części. W pierwszej przedstawiono różne ujęcia definicyjne korporacji transnarodowych, genezę i proces ewolucji tych podmiotów. W części drugiej scharakteryzowano współczesne tendencje rozwojowe oraz przedstawiono największe firmy na świecie wraz z ich kategorią działania oraz państwem pochodzenia. W oparciu o literaturę przedmiotu i dane źródłowe stwierdzono, iż obecnie nastała nowa faza rozwoju – okres dominacji chińsko-amerykańskiej. W ostatniej części przedstawiono zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty opisywanych procesów. Tutaj wskazano na wkład przedsiębiorstw w rozwój badań i nowoczesnych technologii, ale również na ingerencję w życie społeczno-polityczne. Poruszono takie kwestie jak: polaryzacja dochodowa, nadużywanie pozycji dominującej, wyzysk siły roboczej czy celowe lokalizowanie produkcji w państwach ubogich. Artykuł zakończono prognozą – apokaliptyczną wizją świata związaną z utrzymaniem przedstawionych trendów.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
BIBLIOGRAFIA:
Artus P., Virard M.P., Wielki kryzys globalizacji, Warszawa 2010
Buckley P.J., Casson M., The Future of Multinational Enterprise, London-Basingstoke 1976
Cameron R., Neal L., Historia gospodarcza świata, Warszawa 1999
Cziomer E., Zyblikiewicz L., Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa – Kraków 2000
Davies N., Europa, Kraków 1998
Dunning J.H., Multinational Enterprises and the Global Economic, Wokingham 1993
Friedman T.L., Lexus i drzewo oliwne. Zrozumieć globalizację, Poznań 2001
Jarczewska-Romaniuk A., Korporacje w procesie globalizacji, „Sprawy Międzynarodowe” 2003, nr 1
Jarczewska-Romaniuk A., Przedsiębiorstwa międzynarodowe, Bydgoszcz – Warszawa 2004
Kisiel-Łowczyc A.B. (red.), Współczesna gospodarka światowa, Gdańsk 1999
Kogut B., Zander U., Knowledge of the Firm and the Evolutionary Theory of Multinational Corporation „Journal of International Business Studies” 2003, vol. 34
Kukułka J., Teoria stosunków międzynarodowych, Warszawa 2000
Liberska B. (red.), Globalizacja. Mechanizmy i wyzwania, Warszawa 2002
Łoś-Nowak T., Stosunki międzynarodowe. Teorie – systemy – uczestnicy, Wrocław 2000
Rosińska-Bukowska M., Rola Korporacji transnarodowych w procesach globalizacji. Kreowanie globalnej przestrzeni biznesowej, Toruń 2009
Wielgosz P., Opium globalizacji, Warszawa 2004
Willetts P., Aktorzy transnarodowi i organizacje międzynarodowe w polityce globalnej, [w:] Baylis J., Smith S. (red.), Globalizacja polityki światowej. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, Kraków 2008
Zorska A., Korporacje transnarodowe. Przemiany, oddziaływania, wyzwania, Warszawa 2007
Zorska, Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej¸ Warszawa 1998
NETOGRAFIA:
Apple wyprzedza Google i zajmuje pierwsze miejsce w dziesiątym dorocznym rankingu najcenniejszych marek świata Brandz Top 100, https://www.millwardbrown.com/docs/default-source/poland-downloads/news/top100mb2015_globalne-wyniki.pdf?sfvrsn=2%20target=, 24.12.15
Fortune 500: 2001 Archive Full List 1-500, http://archive.fortune.com/magazines/fortune/fortune500_archive/full/2001, 24.12.15
Fortune 500: 2002 Archive Full List 1-500, http://archive.fortune.com/magazines/fortune/fortune500_archive/full/2002, 24.12.15
Fortune 500: 2003 Archive Full List 1-500, http://archive.fortune.com/magazines/fortune/fortune500_archive/full/2003, 24.12.15
Number of parent corporations and foreign affiliates, by region and economy 2010, http://unctad.org/sections/dite_dir/docs/WIR11_web%20tab%2034.xls, 24.12.15
Top 100 Most Valuable Global Brands 2015, http://www.millwardbrown.com/BrandZ/2015/Global/2015_BrandZ_Top100_Report.pdf, 24.12.15
The World’s Biggest Public Companies, http://www.forbes.com/global2000/list, 24.12.15
World Investment Report 2012, http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/wir2012_embargoed_en.pdf, 24.12.15
World Investment Report 2001, http://unctad.org/en/Docs/wir2001_en.pdf, 24.12.2015
World Investment Report 2015: Annex Tables: FDI inflows, by region and economy, 1990-2014, http://unctad.org/Sections/dite_dir/docs/WIR2015/WIR15_tab01.xls, 24.12.2015
World’s Most Admired Companies, http://fortune.com/worlds-most-admired-companies, 24.12.15
