Społeczna percepcja kobiety z niepełnosprawnością – w poszukiwaniu kobiecej tożsamości
DOI:
https://doi.org/10.15503/onis2018.285.294Słowa kluczowe:
niepełnosprawność, tożsamość, kobiecość, radzenie sobie, społeczna percepcjaAbstrakt
Teza. Artykuł prezentuje sytuację kobiety z niepełnosprawnością we współczesnym świecie, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki poszukiwania tożsamości w niekorzystnych warunkach cywilizacyjnych. Główną tezą artykułu jest stwierdzenie, że niepełnosprawność stwarza zagrożenie dla poczucia tożsamości, kobiecości i atrakcyjności.
Omówione koncepcje. Autorzy skoncentrowali się na ukazaniu problemów konfrontacji fizycznych ograniczeń kobiety z jej poczuciem kobiecości i atrakcyjności. Opisano zjawisko tożsamości w ujęciu filozoficznym i psychologicznym. Dokonano analizy pojęcia i problemu niepełnosprawności, ukazując także związane z nią szanse rozwojowe. Podjęto temat zagrożeń, jakie niepełnosprawność stwarza dla poczucia kobiecości. Kolejną część artykułu stanowią rozważania na temat percepcji kobiety z niepełnosprawnością w szerokiej perspektywie społecznej.
Wyniki i wnioski. Na podstawie zgromadzonej literatury, w tym wyników publikowanych badań naukowych stwierdzono, że trudna, społeczna sytuacja osób z niepełnosprawnością jest szczególnie problematyczna w przypadku kobiet. Niepełnosprawność jest istotnym elementem uderzającym w poczucie kobiecości, a w konsekwencji stanowi czynnik zagrożenia dla oceny własnej wartości. Niesprawność staje się w większości przypadków ważnym, często centralnym elementem osobistej tożsamości człowieka, zaś tożsamość jest silnie oparta na poczuciu płciowości. Dlatego budowanie pozytywnej samooceny u kobiet
z niepełnosprawnością jest szczególnie trudnym i ważnym wyzwaniem rozwojowym.
Oryginalność/wartość poznawcza ujęcia. Artykuł zwraca uwagę na rzadko podejmowaną kwestię miejsca, jakie w kobiecej tożsamości zajmuje element poczucia kobiecości. Ponadto podjęto temat wzajemnych powiązań, zachodzących pomiędzy tożsamością, poczuciem kobiecości oraz oceną własnej atrakcyjności i wartości jednostki w społeczeństwie.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Adamczak, M. (1998). Wybrane procesy poznawcze i emocjonalne u kobiet po mastektomii. Poznań: Wyd. Nauk. UAM.
Arystoteles (2001). Metafizyka. Warszawa: PWN.
Banach, I. (2016). Wszystko zaczyna się od płci… Społeczna percepcja „inności” kobiet z niepełnosprawnością ruchową – wyniki badań. Wychowanie w Rodzinie, 1/2016, 393-409.
Cieślikowska, D., Sarata, N. (2012). Dyskryminacja wielokrotna – historia, teorie, przegląd badań. Warszawa: Fundacja Fundusz Współpracy.
encyklopedia.pwn.pl.
Gulczyńska, A., Jankowiak, B. (2009). Tożsamość płciowa w rozwoju psychoseksualnym człowieka. Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla bezpieczeństwa, 2/2009, 30-39.
Imieliński, K. (1970). Erotyzm. Warszawa: PWN.
Karpiński, P. (2013). Paul Ricoeur: w poszukiwaniu tożsamości człowieka. Fides et ratio, 4 (16), 35-49.
Kimmel, M.S. (2008). The Gendered Society. Nowy Jork: Oxford University Press.
Matkowski, M. (1992). MMPI – badanie, opracowanie, interpretacja. Poznań: Pracownia Terapii i Rozwoju Osobowości.
Punpur, M. (2013). Higiena rasy. Pobrano z: http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,8685.
Rudek, I. (2012). Kobieta niepełnosprawna – predestynacja czy transformacja funkcjonowania społecznego? W: B. Orłowska, P. Prufer (red.), Globalno-lokalne wyzwania uczelni wyższych związane z niepełnosprawnością (ss. 165-186), Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Naukowe PWSZ.
sjp.pwn.pl.
Szymańska-Zybertowicz, K., Zybertowicz, A. (2014). Wyzwolenie, które zniewala. Seks jako instrument wpływu społecznego: perspektywa cywilizacyjna. W: W. Sinkiewicz,
R. Grabowski (red.), Medyczne, bioetyczne, psychosocjologiczne i prawne aspekty tożsamości płci (ss. 87-124). Bydgoszcz: Bydgoska Izba Lekarska, Komisja Bioetyczna.
Św. Paweł, 2 List do Koryntian. Pobrano z: http://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=1010.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2046 i 1948 oraz z 2017 r. poz. 777, 935 i 1428).
Waszczyńska, K. (2014). Wokół problematyki tożsamości. Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego, 6, 48-73.
WHO (2009). Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF). Warszawa: Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia.
Wieradzka-Pilarczyk, A. (2015). Tożsamość religijna młodych Polaków. Próba zastosowania koncepcji Koena Luyckxa w obszarze rozwoju religijnego. Praca doktorska. Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
