Język łużycki w szkolnictwie Brandenburgii i Saksonii – (nie)obecność w edukacji jako czynnik kształtujący sytuację języka w ostatnich 200 latach

Abstrakt

Abstrakt

Teza: 1) Sytuacja języka łużyckiego w szkolnictwie Brandenburgii i Saksonii w ostatnich 200 latach była generalnie zła. 2) Niewystarczająca obecność łużycczyzny w szkolnictwie wpłynęła niekorzystnie na ogólną sytuację wskazanego języka.

Omówione koncepcje: Artykuł oparty jest na socjolingwistycznych pojęciach planowania języka (language planning), planowania statusu (status planning) i planowania akwizycji (acquisition planning), według definicji Roberta L. Coopera (1989). Omawiając dzieje łużycczyzny w szkolnictwie, autor analizuje decyzje władz niemieckich oraz aktywność ruchu łużyckiego, dopatrując się w nich świadomych działań, które miały ograniczać lub też promować używania języka łużyckiego, nie tylko w placówkach szkolnych, ale też w innych sferach życia społecznego.

Wyniki i wnioski: Potwierdzona została hipoteza, że sytuacja łużycczyzny w edukacji przez ostatnie 200 lat była rzeczywiście zła. Pomimo pozytywnych inicjatyw w latach 50. XX wieku, nie udało się naprawić szkód poczynionych wcześniej przez celową germanizację. Hipoteza, że niewystarczająca obecność łużycczyzny w szkolnictwie wpłynęła niekorzystnie na ogólną sytuację języka została potwierdzona, ale tylko częściowo, ponieważ wskazano też inne, równie ważne czynniki, które warunkowały odejście od języka łużyckiego.

Oryginalność/wartość poznawcza podejścia:

Tekst ten może być wartościowy jako podsumowanie dotychczasowego stanu wiedzy, jako element popularyzacji problematyki języków mniejszościowych i jako inspiracja dla bardziej szczegółowych badań empirycznych nad sytuacją języka łużyckiego.