Sceniczne adaptacje powieści „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego w Krakowie w latach 2000-2015
DOI:
https://doi.org/10.15503/onis2018.534.542Słowa kluczowe:
teatr, Polska, Rosja, Dostojewski, literatura, kulturaAbstrakt
Cel badań. Celem badań było sprawdzenie, które wątki powieści Fiodora Dostojewskiego polski reżyser pominął lub zmienił i jaki jest tego efekt dla przedstawienia jako całości.
Metodologia. Przedmiotem badań były adaptacje sceniczne utworów Fiodora Dostojewskiego wystawiane w krakowskich teatrach repertuarowych w latach 2000 – 2015. W pracy został przeanalizowany polski scenariusz adaptacji powieści „Zbrodnia i kara” w reżyserii Waldemara Śmigasiewicza (2007). Hipoteza robocza zakłada, że przenoszenie dzieł literackich z jednej formy do drugiej (dzieło literackie – teatr) i z jednej kultury do drugiej (Rosja – Polska) wiąże się z utratą niektórych wątków.
Wyniki. Analiza wykazała, że Waldemar Śmigasiewicz zmieniając formę przekazu dzieło literackie – teatr) oraz przenosząc utwór z jednej kultury do drugiej (Rosja – Polska) dokonał licznych skrótów w tekście powieści. Waldemar Śmigasiewicz w przedstawieniu „Zbrodnia i kara” skupił się przede wszystkim na kondycji psychicznej Raskolnikowa oraz na dramatyczności procesu dochodzenia do świadomości zbrodniarza.
Wnioski. W badaniu zostały wzięte pod uwagę aspekty przekładu dzieła literackiego na dzieło sceniczne. Badanie modyfikacji treści oryginalnego tekstu oraz przekładu nie ma na celu oglądu spostrzeżeń polskiego widza. Uzyskane wyniki przedstawiają jedynie możliwość odkodowania i zrozumienia najważniejszych wątków powieści „Zbrodnia i kara”, jaką widzowi daje reżyser.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Fischer – Lichte, E. (2012). Teatr i teatrologia. Podstawowe pytania, przeł. Borowski M., Sugiera M. Wrocław: Instytut im. Jerzego Grotowskiego.
Hübner, Z. (2014). Sztuka reżyserii, Warszawa: Fundacja Teatru Myśli Obywatelskiej.
Karpiński, M. (1989). Dostojewski – teatr sumienia: trzy inscenizacje Andrzeja Wajdy w Teatrze Starym w Krakowie: Biesy, Nastazja Filipowna, Zbrodnia i kara: scenariusze – komentarze. Warszawa: Pax.
Kułakowska, D. (1981). Dostojewski dialektyka niewiary. Warszawa: Książka i Wiedza.
Raźny, A. (2011). Fiodor Dostojewski i problemy kultury. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Słomski, W. (2009). Bezsens ludzkiej egzystencji: Duerenmatt – Beckett – Dostoevskij. Warszawa: Katedra Filozofii Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania.
Szulczyński, W. (2010). Reżyseria teatralna. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Szocik, K. (2015). Ateizm jako źródło zła w twórczości Fiodora Dostojewskiego. Pobrane z: http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,6303.
Śmigasiewicz, W. (2007). Zbrodnia i kara. Scenariusz teatralny, praca niepublikowana, s.l., powielony wydruk komputerowy.
Urbankowski, B. (1994). Dostojewski: dramat humanizmów. Warszawa: Alfa.
Wańkowicz, M. (1982). Tędy i owędy. Warszawa: Iskry.