Sceniczna adaptacja "Zbrodni i kary" w ujęciu Wajdy oraz Śmigasiewicza. Podobieństwa i różnice

Autor

  • Magdalena Karlikowska-Pąsiek Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych, Uniwersytet Jagielloński Gołębia 24, 31-007 Kraków

DOI:

https://doi.org/10.15503/onis2022.265.274

Słowa kluczowe:

Dostojewski , Zbrodnia i kara , Wajda , Śmigasiewicz , teatr, Polska, Rosja, Kraków

Abstrakt

Cel badań. Celem badań było prześledzenie scenariuszy adaptacji teatralnych powieści Zbrodnia i kara w reżyserii Andrzeja Wajdy (1984) i Waldemara Śmigasiewicza (2007) oraz wskazanie podobieństw i różnic pomiędzy badanymi tekstami.

Metody badań. W pracy zostały przeanalizowane i porównane ze sobą dwa odrębne scenariusze teatralne scena po scenie, aby ukazać i omówić podobieństwa i różnice w budowie przedstawienia pod względem przekładu dzieła literackiego na dzieło sceniczne.

Wyniki badań. Analiza wykazała, że oba scenariusze są zbudowane na podstawie trzech naprzemiennych dialogów Raskolnikowa z Porfirym oraz Raskolnikowa z Sonią. Obie adaptacje teatralne skupiają się na kondycji psychicznej zbrodniarza tuż po dokonaniu zbrodni oraz na pytaniu: Dlaczego Raskolnikow zabił? Różnice w scenariuszach wynikają po pierwsze, z doboru przez reżyserów bohaterów drugoplanowych. Po drugie, z powodu epizodów, które występują pomiędzy dialogami Raskolnikowa z Porfirym oraz Raskolnikowa z Sonią.

Wnioski. W badaniu zostały wzięte pod uwagę jedynie podobieństwa i różnice w konstrukcji warstwy tekstowej wymienionych adaptacji. Tak, aby zrozumieć jakie idee i symbole utworu Zbrodnia i kara chciał przekazać widzowi Wajda a jakie Śmigasiewicz.  Nie były badane rozwiązania sceniczne takie jak, gra aktorska, scenografia, kostiumy, światła, oprawa muzyczna i inne środki wyrazu.

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Biogram autora

Magdalena Karlikowska-Pąsiek - Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych, Uniwersytet Jagielloński Gołębia 24, 31-007 Kraków

Magister kulturoznawstwa, doktorantka Uniwersytetu Jagiellońskiego, wykładowca w Jagiellońskim Uniwersytecie Trzeciego Wieku. Moje zainteresowania to rodzima scena teatralna po 1989 roku oraz polski teatr postpandemiczny, dialog kultur, literatura XIX wieku i edukacyjna funkcja bajek. Zajmuję się dialogiem kultury polskiej i rosyjskiej za pośrednictwem sceny teatralnej, rosyjską literaturą XIX – wieczną oraz symboliką prawosławną w współczesnej dramaturgii rosyjskiej.

 

 

Bibliografia

Dostojewski na kliknięcie, (2020). https://www.bagatela.pl/aktualnosc/dostojewski-na-klikniecie.

Dostojewski, F. (1982). Dziennik pisarza. Tom I (M. Leśniewska, przeł.). Państwowy Instytut Wydawniczy.

Dostojewski, F. (1987). Zbrodnia i kara (C. Jastrzębiec-Kozłowski, przeł.). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Hübner, Z. (2014). Sztuka reżyserii. Fundacja Teatru Myśli Obywatelskiej.

Karpiński, M. (1989). Dostojewski – Teatr sumienia: trzy inscenizacje Andrzeja Wajdy w Teatrze Starym w Krakowie: Biesy, Nastazja Filipowna, Zbrodnia i kara: scenariusze – komentarze. Pax.

Majcherek, J. (2000). Niezidentyfikowane szczątki Fiodora Dostojewskiego i prawdziwa natura wielkości. https://e-teatr.pl/niezidentyfikowane-szczatki-fiodora-dostojewskiego-i-prawdziwa-natura-wielkosci-fragm-a43771.

Sieradzki, J. (2000). Kalinka, kalinka, kalinka maja. Polityka, 26. https://e-teatr.pl/kalinka-kalinka-kalinka-maja-a43782.

Śmigasiewicz, W. (2007). Zbrodnia i kara. Scenariusz teatralny [Praca niepublikowana, powielony wydruk komputerowy]. Teatr Bagatela im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Krakowie.

Wańkowicz, M. (1982). Tędy i owędy. Iskry.

Pobrania

Opublikowane

2022-08-30

Jak cytować

[1]
Karlikowska-Pąsiek, M. 2022. Sceniczna adaptacja "Zbrodni i kary" w ujęciu Wajdy oraz Śmigasiewicza. Podobieństwa i różnice. Ogrody Nauk i Sztuk. 12, 12 (sie. 2022), 265–274. DOI:https://doi.org/10.15503/onis2022.265.274.