Koncepcja androgyna w utworze Mój księżycowy przyjaciel (Мой лунный друг) Zinaidy Gippius
Słowa kluczowe:
Błok, Gippius, modernizm, androgyne, pełnia, doskonałośćAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest analiza utworu Mój księżycowy przyjaciel (Мойлунныйдруг) pióra poetki i diarystki epoki modernizmu Zinaidy Gippius. Punktem wyjścia artykułu jest teoria Włodzimierza Sołowjowa o możliwości stworzenia doskonałego człowieka przyszłości (androgyna) oraz myśl Otto Weiningera, mówiąca o biseksualnej naturze każdego człowieka. Artykuł jest próbą zinterpretowania obrazu bohatera utworu Mój księżycowy przyjaciel, poety Aleksandra Błoka, jako tytułowej „księżycowej” postaci, czyli takiej, która wyróżnia się cechami charakterystycznymi dla istoty androgynicznej.
The concept of androgyny in Zinaida Gippius’s My moon friend
Abstract
The article comprises an analysis of My moon friend by the modernist Russian poet and diarist, Zinaida Gippius. Vladimir Solovyov’s theories about the possibility to create a new human (androgyny) as well as Otto Weininger’s ideas about bisexual nature of every human being serve as a starting point for the analysis. The author focuses on the image of the protagonist, the Russian poet Alexander Blok, and sees him as the eponymous moon friend, who possesses features typical of androgynous creatures.
Key words: Blok, Gippius, modernism, androgyny, completeness, perfection
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Błok A., Sobranije soczinienij. Pis’ma 1898 – 1921 [Zbiór utworów. Listy 1898 – 1921], t. 8, Moskwa, Leningrad 1963.
Cwietajewa M., Pliennyj duch (moja wstriecza z Andriejem Biełym) [Zniewolony duch (moje spotkanie z Andriejem Biełym)], [w:] W. Piskunova (red.), Wospominanija o Andrieje Biełom [Wspomnienia o Andrieju Biełym], Moskwa 1995.
Eliade M., Mefistofeles i androgyn, Warszawa 1994.
Gippius Z., Dzienniki petersburskie (1914 – 1919). Dziennik warszawski (1920 – 1921), Warszawa 2010.
Gippius Z., Żywyje lica [Żywe postacie], Sankt-Petersburg 2001.
Gurtujewa T., „Poezija priediełow” Zinaidy Gippius [„Poezja granic” Zinaidy Gippius], [w:] M. Cymborska-Leboda, A. Gozdek (red.), Kobiety i/ jako inny. Mit i figury kobiecości w literaturze i kulturze rosyjskiej XX-XXI wieku (w kontekście europejskim), Lublin 2008.
Jakóbiec M. (red.), Historia literatury rosyjskiej, t. 2, Warszawa 1976.
Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1990.
Krycka-Michnowska I., O „świętej wspólnocie”, rewolucji i Antychryście. Poszukiwania religijne inteligencji rosyjskiej na przełomie XIX i XX wieku, „Przegląd Rusycystyczny” 2013, nr 4.
Krycka-Michnowska I., Kobieta, mężczyzna, androgyne. O płci w dziennikach Zinaidy Gippius, [w:] W. Jakimiuk-Sawczyńska (red.), Kobiety w literaturze i społeczeństwie, Białystok 2012.
Malej I., Marzenie o wszechjedności, czyli erotyzm androgyniczny w symbolizmie rosyjskim, „Przegląd Rusycystyczny” 2005, z. 2.
Mańkowska M., Między lucyferyczną ekstazą a boską pokorą. Zinaidy Gippius portret dekadencki, Wrocław 2006.
Nietzsche F., Narodziny tragedii czyli hellenizm i pesymizm, Warszawa 1990.
Nivat G., Aleksandr Błok [Aleksander Błok], [w:] G. Nivat, I. Serman, V. Stradа, E. Etkind (red.), Istorija russkoj literatury. Serebrjannyj wiek [Historia literatury rosyjskiej. Srebrny Wiek], Moskwa 1995, s. 127.
Platon, Uczta, Kęty 2003.
Rzeczycka M., Fenomen Sofii-Wiecznej Kobiecości w prozie powieściowej symbolistów rosyjskich (Andrieja Biełego, Fiodora Soługuba i Walerija Briusowa), Gdańsk 2002.
Sołowjow W., Sens miłości, Kęty 2002.
Sołowjow W., Wykłady o Bogoczłowieczeństwie, Warszawa 2011.
Weininger O., Płeć i charakter, Warszawa 1994.
Netografia:
Bieły A., Simwolizm kak miroponimanije [Symbolizm jako rozumienie świata], http://royallib.com/read/beliy_andrey/simvolizm_kak_miroponimanie_sbornik.html#0, 20.09.2015. [21] Błok A., Jest igra: niewozmożno vojti [Oto gra: wchodź ostrożnie] , http://az.lib.ru/b/blok_a_a/text_0054.shtml#estigra, 20.09.2015.
Briusow W., Kluczi tajn [Klucze tajemnic], http://dugward.ru/library/brusov/brusov_kluchi_tayn.html, 20.09.2015.
Nikoliukin A., Zielonogłazaja najada ili Biełaja diawolica [Zielonooka najada lub Biała diablica], http://gippius.com/about/nikoljukin_zelenoglazaya-nayada-ili-belaya-diavolitsa.html, 20.09.2015.
