Podświadomość człowieka a jego seksualność w czeskiej międzywojennej prozie Valerie a týden divů autorstwa Vítězslava Nezvala
DOI:
https://doi.org/10.15503/onis2018.601.609Słowa kluczowe:
Vítězslav Nezval, proza inicjacyjna, surrealizm, psychoanaliza, Valerie a týden divů, archetyp, awangardaAbstrakt
Cel badań: Artykuł przedstawia rozważania na temat poszukiwania w utworze Valerie a týden divů autorstwa Vítězslava Nezvala związków z psychoanalityczną teorią Zygmunta Freuda. Książka o nastolatce poszukującej własnej tożsamości została napisana w latach 30. XX w. w Czechach i należy do gatunku prozy inicjacyjnej, ale posiada także pewne surrealistyczne elementy.
Metodologia: Po opisie atmosfery awangardy i kontekstu historycznego, a także związków nadrealizmu i psychoanalizy autorka artykułu przechodzi do analizy utworu Valerie a týden divů. Na podstawie wybranych elementów fabuły i poszczególnych bohaterów odwołuje się do koncepcji podświadomości, archetypów, kompleksu Edypa i romansu rodzinnego. Oprócz rozważań Z. Freuda autorka opiera się na pozycji Bruna Bettelheima Cudowne i pożyteczne : znaczenie i doniosłość baśni, aby na podstawie przykładów ukazać drogę inicjacji Valerie w dorosłość oraz poszukiwanie własnej seksualności. Dla analizy przydatne również okazuje się rozgraniczenie sfery sacrum oraz profanum.
Wyniki: Analiza bohaterów i wybranych elementów fabuły pozwoliła odnaleźć połączenia z psychoanalizą.
Wnioski: Analiza pozwoliła dojść do wnisoku, że związki z podświadomością są w utworze widocznie zarysowane, co szczególnie przejawia się w erotycznych opisach oraz archetypicznych bohaterach.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Bettelheim, B. (2010). Cudowne i pożyteczne : znaczenie i doniosłość baśni. Warszawa: WAB.
Freud, Z. (2001). Wstęp do psychoanalizy. Warszawa: De Agostini.
Jelínek, A. (1995). Vítězslav Nezval. W: Skálová, R., Dějiny české literatury [Historia literatury czeskiej]. Praha: Victoria publishing.
Kopač, R., Schwarz, J. (2010). Zůstaňtež tudíž tajemstvím... Známá a neznámá erotika (a skatologika) v české literatuře [A zatem pozostań tajemnicą… znana i nieznana erotyka (i skatologika) w literaturze czeskiej]. Praha: Artes Liberales.
Nezval, V. (1945). Valerie a týden divů [Waleria i tydzień cudów]. Praha: F.J. Müller.
Pelánová, A. (2010). Výtvarné avantgardy 20. století [Sztuka awangardowa XX w.]. Praha: Karolinum.
Teige, K. (1972). Abstraktivismus, Nadrealismus, Artificielismus [Abstrakcjonizm, nadrealizm, artyficjalizm]. W: Vlašín S. (red.), Avantgarda známá a neznámá: Vrchol a krize poestismu [Znana i nieznana awangarda. Apogeum i kryzys poetyzmu]. Praha: Svoboda.
Tippnerová, A. (2014). Permanentní avantgarda? Surrealismus v Praze [Permanentna awangarda? Surrealizm w Pradze]. Praha: Academia
Woźniak, K. (2015). Wtajemniczenia. Szkice o motywach inicjacyjnych w prozie czeskiej XX w. Wrocław: Universitas.
Vojvodík, J. (2007). Świat strachu i strach przed światem w czeskim surrealizmie lat 30. i 40. Teksty Drugie, 2007 (6).
Vojvodík, J., Wiendl, J. (2011). Heslář české avantgardy : Estetické koncepty a proměny uměleckých postupů v letech 1908-1958 [Słownik czeskiej awangardy. Koncepcje estetyczne i zmiany praktyk artystycznych w latach 1908-1958]. Praha: Opera Facultatis philosophicae Universitatis Carolinae Pragensis vol. IX.