Ruchome płaszczyzno-przestrzenie Marka Rothko
DOI:
https://doi.org/10.15503/onis2019.499.508Słowa kluczowe:
przestrzeń, czas, ruch, abstrakcja, Mark Rothko, płaszczyzna, malarstwo, światło, nicośćAbstrakt
Teza. Odbiór obrazów Marka Rothko jest zależny od interpretacji ruchomych płaszczyzno-przestrzeni.
Omówione koncepcje. Abstrakcyjne prace Marka Rothko omówiono w filozoficznym kontekście płaszczyzny i przestrzeni. W analizie posłużono się wybranymi elementami filozofii Gilles Deleuze’a i Martina Heideggera. Odwołano się również do obrazów figuratywnego, romantycznego malarza Caspara Davida Friedricha. W trakcie analizy zostały wykorzystane takie pojęcia jak: ruch, światło, nicość. Posłużyły one do ukazania innego rozumienia prac amerykańskiego malarza. Szczególnie istotne dla zaprezentowania innego ujęcia obrazów artysty było uwypuklenie ich filozoficznego wymiaru. Nawiązania do filozoficznie rozumianej warstwy G. Deleuzea oraz pojęcia bycia M. Heideggera pozwoliło na lepsze zrozumienie mechanizmów rządzących obrazem. Z kolei heideggerowskie pojęcie nicości zostało omówione w kontekście procesualności. Taka perspektywa łączy się z dekomponującym efektem działania ruchu, co ma wpływ na rozumienie problemu związanego z malarską płaszczyzną.
Wyniki i wnioski. Omówienie mechanizmów „działania” obrazów M. Rothko pozwoliło na zwerfikowanie tezy, według której reprezentacja malarska płaszczyzn jest zależna od przedstawienia ich ruchu.
Wartość poznawcza podejścia. Interdyscyplinarne podejście do abstrakcyjnego malarstwa M. Rothko daje nową możliwość jego rozumienia oraz otwiera pole do filozoficznego, spekulatywnego rozważenia elementów związanych z płaszczyzną i przestrzenią w malarstwie. Podjęto próbę poszerzenia rozumienia dzieł artysty nie tylko w oparciu o porównanie do innych malarzy, ale również skupiając się na mechanizmach związanych z kreacją wizualną.