Wypalenie zawodowe księży katolickich – zarys problematyki

Autor

  • Daria Czajka-Gierak Wydział Nauk Pedagogicznych Uniwersytet Dolnośląski DSW, ul. Strzegomska 55, 53-611 Wrocław

DOI:

https://doi.org/10.15503/onis2023.23.36

Słowa kluczowe:

Słowa kluczowe: zawody pomocowe, wypalenie zawodowe duchownych, pomoc psychologiczna, badania amerykańskie, badania polskie

Abstrakt

Cel. Autorka artykułu porusza problem wypalenia zawodowego księży katolickich, ponieważ o zagrożeniu jego wystąpieniem w tej grupie zawodowej wciąż za mało się mówi – nie docenia się jego przyczyn, form oraz skutków.

Omówione koncepcje. Autorka artykułu dokonuje najpierw przeglądu literatury amerykańskiej dotyczącej wypalenia zawodowego w ogóle oraz osób duchownych, a następnie uzupełnia go o polskie badania tematu wypalenia w zawodach pomocowych. Zauważa, że polskie badania dotyczą głównie pomocowych grup zawodowych, a te omawiające problem wśród duchownych należą do rzadkości. Dlatego autorka przedstawia sprawozdanie z własnych badań właściwych przeprowadzonych za pomocą metody wywiadu. Rozmówcami wywiadu byli trzej księża z Polski.

Wyniki i wnioski. Na podstawie rozmów autorka wymienia najważniejsze przyczyny wypalania się duchownych – natłok obowiązków i towarzyszący im stres, niezrozumienie ze strony otoczenia, poczucie osamotnienia i wykluczenia. Na koniec formułuje propozycje rozwiązań, w jaki sposób można zapobiec wypaleniu zawodowemu w tej grupie zawodowej. Wskazuje na możliwość redukcji stresu poprzez aktywność fizyczną, stworzenie życzliwej atmosfery wokół osób duchownych, która umożliwiłaby swobodną rozmowę o napotykanych trudnościach, a także możliwość skorzystania z profesjonalnej pomocy psychologicznej.

Wartość poznawcza. W niniejszym artykule zaprezentowano rzeczywiste możliwe przyczyny pojawiania się wypalenia zawodowego wśród księży katolickich oraz propozycję kontynuacji badań w celu wypracowania metod wsparcia psychologicznego kierowanego do osób duchownych. Artykuł może stanowić obszar dalszych badań i rozważań.

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Bibliografia

Bańka, A. (2000). Psychologia pracy. W J. Strelau (red.), Psychologia – podręcznik akademicki, t. III, (ss. 283-320). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Ciarrocchi, W. J., & Wicks, J. R. (2008). Psychoterapia duchownych i osób zakonnych. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Freudenberger, J. H., & Richelson, G. (1980). Burnout: The High Cost of High Achievement. Anchor Press.

Golembiewski, T. R., & Munzenrider, F. R. (1988). Phases of Burnout: Developments in Concepts and Applications. Praeger.

Grosch, W., & Olsen, D. (2000). Clergy Burnout: An Integrative Approach. Journal of Clinical Psychology, 56(5), 619-632.

Mańkowska, B. (2017). Wypalenie zawodowe: źródła, mechanizmy, zapobieganie. Harmonia.

Maslach, C., & Jackson, S. E. (1986). MBI: Maslach Burnout Inventory: Manual research edition. Palo Alto CA: Consulting Psychologist Press.

Maslach, Ch., & Leiter, M. (2001). Burnout and Health. W A. Baum, T. A. Revenson, J. A. Singer (red.). Handbook of Healthy Psychology (ss. 415-426). Psychology Press.

Maslach, Ch., & Leiter M. (2011). Pokonać wypalenie zawodowe: sześć strategii poprawienia relacji z pracą. Wolter Kluwer Polska.

Maslach, Ch., Schaufeli, B. W., & Leiter, P. M. (2001). Job Burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397-422.

Okła, W., & Steuden, S. (1999). Strukturalne i dynamiczne aspekty zespołu wypalenia w zawodach wspierających. Roczniki psychologiczne, 2, 5-17.

Sęk, H. (red.). (2000). Wypalenie zawodowe. Przyczyny. Mechanizmy. Zapobieganie. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wicks, R. (1990). Self-ministry through self-understanding. Loyola Press.

Wiśniewska, K. (b.d.). Wielki stres wielebnych. Księża katoliccy czują się wypaleni. http://wyborcza.pl/1,76842,12683693,Wielki_stres_wielebnych__Ksieza_katoliccy_czuja_sie.html?disableRedirects=true

World Health Organization. (2003). Statement of the burnout-syndrome among physicians. European Forum of Medical Association.

Pobrania

Opublikowane

2023-08-31

Jak cytować

[1]
Czajka-Gierak, D. 2023. Wypalenie zawodowe księży katolickich – zarys problematyki. Ogrody Nauk i Sztuk. 13, 13 (sie. 2023), 23–36. DOI:https://doi.org/10.15503/onis2023.23.36.