Moda na kulturę – pomiędzy indywidualnością a powszechnością w kulturze współczesnej

Abstrakt

Cel. Dokonując interpretacji wybranych zjawisk społeczno-kulturowych, w poniższym artykule starałam się wykazać, że współczesna kultura popularna rozumiana jako przestrzeń codzienności, staje się specyficzną płaszczyzną aktywności  pozwalającą na hybrydowe i spójne połączenie tego, co indywidualne z tym, co powszechne lub wręcz masowe. Moim celem – a zarazem najważniejszym pytaniem, wokół którego koncentrowałam swoje rozważania – było uchwycenie wzajemnych zależności pomiędzy „ekonomizacją” wybranych elementów kultury, a kształtowaniem świadomości odbiorców i tworzeniem nowych, społecznie uprawomocnionych schematów funkcjonowania jednostki w przestrzeni społeczno-kulturowej. 

Metoda. We wstępie artykułu przywołałam współczesne rozumienie kultury popularnej z perspektywy culturalstudies, jako przestrzeni konstruującej tożsamość jednostek. Następnie odwołując się do rozważań Zbyszko Melosika, próbowałam scharakteryzować efekty i konsekwencje znanych procesów madonaldyzacji i disneizacji we współczesnej kulturze. W ostatniej części artykułu, odnosząc się do koncepcji Carla Cederstroma i Andre Spicera, skonstruowałam własne pojęcie „Fit-Konsumentów”i odniosłam je do podstawowych założeń coachingu i psychologii pozytywnej.

Rezultaty. Przedstawione przeze mnie przykłady wybranych zjawisk kulturowych oraz przywołane koncepcje, wskazują na pewną zewnętrzną obligatoryjność i konieczność dokonywania wyborów przez współczesnych konsumentów – wyborów wynikających z kapitalizmu, który w założeniach miał zapewnić poczucie indywidualności i wolności poszczególnym członkom społeczeństwa.

Wnioski. Dokonując interpretacji i analizy wybranych zjawisk kulturowych, chciałam pokazać, że udzielenie odpowiedzi na pytanie – czy współcześnie  to człowiek kreuje kulturę czy kultura kształtuje człowieka – jest nie tylko niemożliwe, ale także niepotrzebne. Istotą działań badawczo-naukowych powinno być dążenie do tego, by osoby związane z tematyką kultury popularnej (pedagodzy, andragodzy, kulturoznawcy etc.) poprzez praktyczne działanie lub konstruowanie trafnych, teoretycznych pytań, wspomagali kreowanie umiejętności krytycznego interpretowania elementów kultury i nadawania znaczeń  u obecnych i przyszłych nadawco-odbiorców.