Czego i jak uczy popkultura? Rola kultury popularnej w procesach socjalizacji i uczenia się znaczeń
Słowa kluczowe:
popkultura, socjalizacja, znaki, symbole, semiologiaAbstrakt
Abstrakt
Teza. Tezą w niniejszym artykule jest twierdzenie, iż narzędzia komunikacji i treści znaczeniowe popkultury odgrywają bardzo istotną rolę w procesach socjalizacji: poprzez znaki i symbole kultura popularna uczy praw ładu społecznego i sposobów funkcjonowania w nim.
Omówione koncepcje. Powołuję się przede wszystkim na refleksje Johna Fiske dotyczące sposobu rozumienia popkultury jako wielowymiarowej płaszczyzny obrazowania i tworzenia wzorów życia społecznego, a także źródło przyjemności dla odbiorców. W artykule wspominam także o Rolandzie Barthesie oraz Umberto Eco jako tych, którzy dostrzegają i opisują procesy poznawania rzeczywistości przez znaki, symbole oraz mity, ukazując je jako dominujące w kreowaniu ideologii i dyskursów w świadomości społecznej odbiorców.
Wyniki i wnioski. Wynikiem moich rozważań ma być przede wszystkim zwrócenie uwagi na specyficzne i nieco zapomniane narzędzia semiologii i ponowne spojrzenie na ich potencjał, który kryje się poza odczytaniem i interpretacją warstwy treściowej. W tekście ukazuję, w jaki sposób rozważanie popkultury w ujęciu semiologii może przysłużyć się zrozumieniu procesów internalizacji, utrwalania i reprodukcji wzorców symbolicznych. Wnioskiem ma być zaproszenie do wykorzystywania języka semiologii w szerszej perspektywie rozważań socjologicznych dotyczących socjalizacji i procesów uczenia się funkcjonowania w społeczeństwie.
Oryginalność/wartość poznawcza podejścia. Wartość poznawcza ukazanego przeze mnie podejścia opiera się przede wszystkim na połączeniu koncepcji socjalizacji z metodologicznie niezręczną semiologią, pozornie skupioną tylko na treści. Artykuł jest potwierdzeniem roli, jaką pełni popkultura w procesie uczenia się i budowania tożsamości. Ponadto proponuje, aby poszukiwać w symbolice kultury popularnej treści socjalizacyjnych oraz aby używać języka semiologii do opisu rzeczywistości konstruowanej w świadomości społecznej odbiorów popkultury w poszczególnych etapach socjalizacji.