Rola architektury miejskiej w budowaniu tożsamości mieszkańców miast
DOI:
https://doi.org/10.15503/onis2018.224.233Słowa kluczowe:
architektura, rewitalizacja, tożsamość miejskaAbstrakt
Teza. Przedmiotem artykułu była analiza transformacji tożsamości miejskiej w oparciu o architekturę i tkankę miejską. Teza autorki zakładała, że architektura odgrywa rolę w budowaniu miejskiej tożsamości, co zaprezentowano na przykładzie dwóch polskich miast. Wraz z transformacją przestrzeni miejskiej następuje zmiana postrzegania miast, nie tylko przez mieszkańców, lecz także na arenie narodowej i międzynarodowej. Ważną role pełnią nowo powstające instytucje o charakterze edukacyjnym i historycznym, takie jak Europejskie Centrum Solidarności czy Muzeum Śląskie.
Omówione koncepcje. W pracy wykorzystano teorie modyfikacji oraz nawarstwienia stosowane przez Ewę Rewers w analizie tożsamości miejskiej. W badaniach powołano się także na rolę ideologii w kreowaniu i projektowaniu miast. Analizie poddano aplikacje, jakie zostały zgłoszone przez miasta w konkursie na Europejską Stolicę Kultury.
Wyniki i wnioski. Transformacja i rola architektury odgrywa znaczącą rolę w budowaniu tożsamości miejskiej. Dodatkowo miasta poprzez projektowane instytucje podkreślają swoją rolę w budowaniu polskiej historii (instytucje muzealne) oraz walczą z negatywną stereotypizacją (rewitalizacja opuszczonych zakładów przemysłowych). Istotną rolę odgrywa także rewitalizacja obszarów przemysłowych, która pozwala na stworzenie mostu między historycznymi oraz współczesnymi przestrzeniami miejskimi.
Oryginalność/wartość poznawcza podejścia. Temat artykułu łączy w sobie analizy z pogranicza urbanistyki, socjologii, architektury i sztuk wizualnych. Podejście humanistyczno-techniczne pozwala na głębszą analizę tematu tożsamości miejskiej oraz potraktowanie miasta jako przedmiotu nauki, a nie tylko tła dla toczącego się w mieście życia codziennego.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
Glińska, E. (2006). Socjologiczna i marketingowa koncepcja tożsamości miasta. W: M. Bieńskowska (red), Obywatelstwo i tożsamość w społeczeństwach zróżnicowanych kulturowo i na pograniczach (ss.33). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Bierwiaczonek, K., Nawrocki, T. (2008). „Serca” śląskich miast w społecznej percepcji, Czasopismo Techniczne 2008, 2A, 49.
Chwin, S. (2014). Mity i prawdy nowej gdańskiej pamięci. W: B. Kerski (red.), Gdańskie tożsamości. Eseje o mieście (ss. 226 – 230). Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej.
Cudny, W. (2011). Model przemian miasta postsocjalistycznego – przykład Łodzi, Studia Miejskie, Łódź, tom 4, s. 153.
Izdebski, H. (2013). Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni: doktrynalne prawno-polityczne uwarunkowania urbanistyki i architektury. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Jaskólski, M. (2007). Słownik historii doktryn politycznych. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Kerski, B. (2014). Gdańskie tożsamości. Eseje o mieście, Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej.
Kubicki, P., Gierat-Bieroń, B. (2017). Program ESK i odrodzenie miejskie. W: Efekt ESK. Jak konkurs na Europejską Stolicę Kultury 2016 zmienił polskie miasta, 19, 238-246.
Krysiuk, C. (2016). Przemiany infrastrukturalne miast – transport. Zeszyt Naukowy Instytutu Transportu Samochodowego, s. 47.
Odoj, G. (2009). Ku nowej tożsamości. Górnośląskie miasta przemysłowe w procesie przemian. W: H. Rusek, A. Drożdż (red.), Tożsamość etniczna i kulturowa Śląska w procesie przemian, (ss.169), Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Paczowski, B. (2012). Ścieżki, Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Paczowski, B. (2005). Zobaczyć, Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Paszkowski, Z. (2011). Miasto idealne w perspektywie europejskiej i jego związki z urbanistyką współczesną. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Radziszewska, J. (2013). Tożsamość miasta w kontekście przemian politycznych, ekonomicznych i społecznych we współczesnej Polsce. Przypadek Kielc, Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego ,,Studia i Prace", 3, s 125-147.
Rewers, E. (2005). Post-polis: wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Sudjic. D. (2012). Kompleks gmachu: architektura władzy. Warszawa: Fundacja Centrum Architektury.
Szczypka-Gwiazda, B. (2012). Urbanistyka, architektura, sztuka i nurty życia artystycznego. W: praca zbiorowa, Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo (ss.40). Katowice: Muzeum Historii Katowic.
Śliz, A., Szczepański, M. (2010). Tożsamość jednostkowa i zbiorowa w procesie metropolizacji. W: L. Dyczewski (red.), Stałość i zmienność tożsamości, (ss. 278-285). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Twardzik, M. (2017). Informacja wizualna w przestrzeni miasta – przykład Katowic. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, s. 164-166.
Zieliński, F. (2007). Szata ideologiczna miasta – architektura i strój. W: M. Krajewski (red.), Wizualność miasta: wytwarzanie miejskiej ikonosfery, (ss.20). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
