Nowe określenia osób z zespołem Aspergera a funkcja pragmatyczna wypowiedzi środowiska osób z zespołem Aspergera. Na przykładzie jednostek leksykalnych aspi i aspergerowiec

Autor

  • Agnieszka Matkowska Uniwersytet Wrocławski, Instytut Filologii Polskiej, pl. Uniwersytecki 1, 50-137, Wrocław

DOI:

https://doi.org/10.15503/onis2022.252.264

Słowa kluczowe:

zespół Aspergera, aspi, aspergerowiec, funkcja pragmatyczna

Abstrakt

Wprowadzenie. Użycie nowych jednostek leksykalnych aspi i aspergerowiec służy wyrażeniu intencji przełamania negatywnego stereotypu osób z zespołem Aspergera. Wspomniane wyrazy pojawiają się w kontekstach postulujących zrównanie szans osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz przedstawienie tych osób w neutralnym świetle.

Cel. Celem artykułu jest omówienie funkcji pragmatycznej wypowiedzi zawierających leksemy aspi i aspergerowiec oraz uwidocznienie roli tych neologizmów.

Materiały i metody. Materiał badawczy to teksty internetowe, których zasób został zbudowany na podstawie korpusu monitorującego MoncoPL oraz uzupełniony o analizę zawartości stron z wyszukiwarki Google oraz Google Grafika. Przeanalizowano zarówno znaczenie jak i kolokacje leksemów aspi i aspergerowiec. Do usystematyzowania definicji badanych słów posłużyły internetowe słowniki języka polskiego. Analiza funkcji pragmatycznej wypowiedzi została przeprowadzona w oparciu o typologię aktów pragmatycznych Zbigniewa Nęckiego i Aleksego Awdiejewa.

Wnioski. Spostrzenenia zawarte w artykule mogą posłużyć za inspirację do badań nad zależnością pomiędzy motywacją tworzenia wyrazów związanych znaczeniowo z określaniem niepełnosprawności a celem i intencją nadawców, którzy ich używają.

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Biogram autora

Agnieszka Matkowska - Uniwersytet Wrocławski, Instytut Filologii Polskiej, pl. Uniwersytecki 1, 50-137, Wrocław

Absolwentka filologii polskiej, filologii ukraińskiej i Podyplomowego Studium Logopedycznego na Uniwersytecie Wrocławskim. Tłumaczka poezji z języka ukraińskiego na język polski. Moje zainteresowania: językoznawstwo, tematy dotyczące niepełnosprawności, hobbystycznie poezja.

Bibliografia

Dykcik, W. (Red.). (1998). Pedagogika specjalna. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Nęcki, Z. (1996). Typologia pragmatyczno-kontekstowa - Awdiejew i Nęcki. W Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka (ss. 100-133). Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.

Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Wraszawskiego. (2021). Aspergerowiec. nowewyrazy.pl/haslo/aspergerowiec.html

Pęzik, P. (2020). Budowa i zastosowania korpusu monitorującego MoncoPL. Forum Lingwistyczne, 7(7), 133-150.

Piątkowski, Ł. (2018). Zastosowanie analiz korpusowych w badaniach leksyko-gramatycznych. Perspektywa porównawcza niemiecko-polska. Zeszyty naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ, Nauki humanistyczne, 21(2), 131-150.

Piekot, T. (2008). Język w grupie społecznej. Wprowadzenie do badań socjolektów. Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa.

Przybylska, R. (2020). Kolokacje a analiza semantyczna wyrazu. LingVaria, 15(2(30)), 43-51.

Słownik języka polskiego online. (n.d.). Aspergerowiec. https://sjp.pl/aspergerowiec

Słownik języka polskiego online. (n.d.). Aspi. https://sjp.pl/aspi

Pobrania

Opublikowane

2022-08-30

Jak cytować

[1]
Matkowska, A. 2022. Nowe określenia osób z zespołem Aspergera a funkcja pragmatyczna wypowiedzi środowiska osób z zespołem Aspergera. Na przykładzie jednostek leksykalnych aspi i aspergerowiec. Ogrody Nauk i Sztuk. 12, 12 (sie. 2022), 252–264. DOI:https://doi.org/10.15503/onis2022.252.264.