Poglądy Hugona Kołłątaja na oświatę przed rozpoczęciem przez niego działalności związanej z pracami Sejmu Czteroletniego w świetle publicystyki epoki
Słowa kluczowe:
oświata, edukacja, Kołłątaj, popisy, młodzież, szkoła, państwo, nauczyciel, praca, republikanizmAbstrakt
W artykule zostały omówione poglądy Hugona Kołłątaja na temat oświaty w Polsce w II połowie XVIII w. Analizie poddano tekst Kołłątaja zatytułowany O poprawie szkoły Kadetów i o wskrzeszeniu milicyi wojewódzkich napisany w roku 1784. Powstał on przed rozpoczęciem przez niego działalności wokół spraw związanych z Sejmem Czteroletnim. W artykule omówione zostały następujące zagadnienia: znaczenie edukacji w państwie i społeczeństwie, jej cele, ustrój szkolnictwa, warunki właściwego i efektywnego nauczania, zadania państwa w związku z edukacją, edukacja jako remedium na polską anarchię, idee przewodnie edukacji i jej treść, sposoby prowadzenia edukacji, rola nauczyciela w wychowaniu młodzieży, sytuacja i perspektywy młodzieży po zakończeniu. Poruszono też kwestię, na jakich wzorcach powinni polegać autorzy przyszłych programów nauczania przy ich układaniu. Myśl Kołłątaja o oświacie przedstawiono na tle epoki.
##plugins.generic.usageStats.downloads##
Bibliografia
BIBLIOGRAFIA:
Teksty źródłowe:
Kołłątaj H., O poprawie Szkoły Kadetów i o wskrzeszeniu milicyi wojewódzkich napisany w roku 1784, [w:] Kołłątaj H., Listy anonima i Prawo Polityczne Narodu Polskiego, Leśnodorska B., Wereszycka H. (oprac.), t. 2, Warszawa 1952, s. 341-366
Rzewuski A. W., O formie rządu republikańskiego myśli, t. 1-2, Warszawa 1790
Staszic S., Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, Heidelberg 1785
Książki/czasopisma:
Michalski J., Warszawa – czyli o antystołecznych nastrojach w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego, [w:] Kowecki J. (red.), Warszawa XVIII wieku, Warszawa 1971
Mroziuk T., Program edukacyjny Adama Wawrzyńca Rzewuskiego, [w:] Wiśniewski R. (red.), Edukacja patriotyczna młodzieży. 250 lat szkolnictwa wojskowego dla małoletnich w Polsce, Płock 2015
Rostworowski E., Hugo Kołłątaj wobec zagadnienia obywatelskiej siły zbrojnej (1784-1793), „Przegląd Historyczny”, t. 41, s. 331-364.
Rostworowski E., Sprawa aukcji wojska na tle sytuacji politycznej przed Sejmem Czteroletnim, Warszawa 1957.
